A Comisión de Saúde Pública, órgano do Consello Interterritorial, do Sistema Nacional de Saúde aprobou hoxe o Protocolo de vixilancia epidemiolóxica da enfermidade por virus zika Trátase dun conxunto de medidas encamiñadas a detectar de forma precoz posibles casos importados e autóctonos.
Así mesmo, as Comunidades Autónomas e o Ministerio abordaron un Plan de Preparación e Resposta fronte a enfermidades transmitidas por vectores, encamiñado a establecer as medidas de prevención e control dos vectores (mosquitos transmisores), así como de información aos cidadáns e aos profesionais sanitarios.
Na reunión, presidida pola directora xeral de Saúde Pública, Calidade e Innovación, Elena Andradas, estiveron representadas todas as Comunidades Autónomas, que adoptarán os seus propios plans de actuación en base ao aprobado hoxe para a vixilancia da enfermidade por virus zika e os algoritmos e guías de manexo de casos.
Aínda que a gran maioría dos infectados por virus zika non sofre ningunha enfermidade e, naqueles que enferman, a sintomatología, polo xeral é leve, o interese de saúde pública débese á detección de agrupacións de certas malformacións en recentemente nados cuxas nais aparentemente infectáronse co virus zika durante o embarazo. Aínda que esta asociación aínda está en estudo, a Comisión considerou necesario seguir as medidas de precaución propostas, á espera dos resultados das investigacións en zonas de risco, e en liña coa declaración por parte da Organización Mundial da Saúde (OMS) de emerxencia de interese internacional.
DETECCIÓN PRECOZ DE CASOS
O Protocolo de vixilancia epidemiolóxica ten como obxectivo a detección precoz dos casos para minimizar o risco de transmisión da enfermidade. Inclúe a definición de caso e o algoritmo diagnóstico, acordando que as mostras que resulten positivas a nivel autonómico envíense para a súa confirmación ao Centro Nacional de Microbiología. Así mesmo, acordouse que se notificarán de forma individualizada os casos confirmados ao Centro Nacional de Epidemiología (CNE) a través da Rede Nacional de Vixilancia Epidemiolóxica.
Se se detectase un caso autóctono, a Comunidade Autónoma notificarao de forma urxente ao Centro de Control de Alertas e Emerxencias do Ministerio (CCAES) e ao CNE. O CCAES valorará xunto coas Comunidades afectadas as medidas para tomar e, se fose necesario, a súa notificación ao Sistema de Alerta e Resposta Rápida de Unión Europea e á OMS, de acordo co Regulamento Sanitario Internacional (2005).
Para levar a cabo a detección precoz difundiranse os protocolos de vixilancia nos centros de atención primaria e hospitais, difundiranse os algoritmos e guías de manexo de casos aos profesionais sanitarios e informaráselles sobre os casos importados na súa área.
PREPARACIÓN E RESPOSTA
En canto a Plan Nacional de preparación e resposta, o Ministerio e as Comunidades contan coa colaboración de expertos propostos polas propias Comunidades Autónomas, de sociedades científicas (Semfyc, SEMG, Semergen, Semts, Seimc), expertos en vixilancia e control entomológico, en sanidade ambiental, en seguridade transfusional e en repelentes e insecticidas. Entre os seus obxectivos destacan os seguintes:
A mellora dos sistemas de vixilancia epidemiolóxica.
A elaboración dun programa que contemple a xestión integral do vector na súa fase de diagnóstico, a xestión e avaliación para minimizar o risco.
O apoio á elaboración de plans autonómicos e locais de resposta.
O reforzo da comunicación á poboación.
CONTROL DO VECTOR
O mosquito tigre (Aedes Albopictus) é o vector capaz de transmitir o virus en España. Na actualidade está presente en localidades de toda a costa mediterránea. Por tanto, as actividades fundamentais de prevención e control pasan por controlar as poboacións deste insecto e adoptar medidas que eviten o seu contacto con persoas infectadas.
O Ministerio e as Comunidades Autónomas han acordado a elaboración dun programa que contemple a xestión integral do vector na súa fase de diagnóstico (incluíndo os condicionantes ambientais que propician a existencia do vector), a xestión e avaliación para minimizar o risco.
Na reunión estableceuse a creación dun Comité Nacional para o seguimento do Plan, con participación dos Ministerios de Sanidade, Servizos Sociais e Igualdade e de Agricultura, Alimentación e Medio Ambiente, expertos en entomología e varios representantes das Comunidades Autónomas.
A nivel autonómico, esta coordinación levará a cabo mediante un Comité de Control e Seguimento de enfermidades transmitidas por vectores.
RECOMENDACIÓNS A VIAXEIROS E SEGURIDADE TRANSFUSIONAL
Doutra banda, mantéñense as recomendacións vixentes aos viaxeiros que vaian visitar zonas afectadas polo virus zika para que eviten o contacto co mosquito transmisor. No caso das mulleres en estado de xestación ou que estean a tratar de quedar embarazadas, aconséllaselles que apracen as súas viaxes ás zonas afectadas se non son esenciais. Todas as recomendacións aos viaxeiros poden atoparse na páxina web do Ministerio de Sanidade, Servizos Sociais e Igualdade.
Tamén se manteñen as actuacións baseadas nas directrices do Comité Científico para a Seguridade Transfusional, órgano asesor do Ministerio. Deste xeito, as persoas provenientes de zonas nas que existe o virus zika son emprazadas a pospoñer unha posible doazón de sangue catro semanas (28 días) desde o seu regreso. No caso de que presentasen sintomatología durante a súa estancia ou ao seu regreso, o período no que non poderán doar é de seis meses.