● A Sociedade Española de Medicina Familiar e Comunitaria e as 17 Sociedades Federadas de Medicina Familiar e Comunitaria que a integran reclama que as administracións e xestores apoien decididamente a tutorización en Medicina Familiar e Comunitaria, dotando ás Unidades Docentes dos recursos materiais e humanos necesarios.
● O conxunto de sociedades agradecen o esforzo e compromiso coa especialidade de todos os titores e titoras: é necesario recoñecer o papel fundamental que teñen, non só no impulso da Medicina Familiar e Comunitaria de hoxe, senón tamén no futuro dunha atención sanitaria de calidade.
No actual contexto de debate en torno ao modelo de Atención Primaria e ao futuro da especialidade de Medicina Familiar e Comunitaria, existe unha peza fundamental que require especial atención, xa que sobre ela descansa o futuro da especialidade: aqueles profesionais que exercen a tutorización dos Médicos Internos Residentes (MIR), destinados a ser futuros especialistas.
Historicamente, a formación do sistema MIR en Medicina Familiar e Comunitaria foi un éxito para a formación especializada nesta disciplina médica, e o seu prestixio transcendeu as fronteiras españolas. Son moitos os médicos e as médicas de familia que afirman sentirse orgullosos e orgullosas dela. Con todo, para preservala, é necesario cumprir cos requisitos que garantan a acreditación das unidades docentes, centros de saúde, docentes e titores e titoras en Atención Primaria.
CONTEXTO ACTUAL. Un contexto cambiante que precisa estabilidade.
O momento actual é extraordinariamente complexo por un conxunto de circunstancias que detallamos a continuación:
1. A curva demográfica da especialidade en si mesma, que está a vivir a xubilación das primeiras xeracións de especialistas entre as cales, sen ter datos exactos, atópase un bo número de titores e titoras.
2. O número crecente de prazas MIR convocadas desde 2019, que aínda que non alcanzan a cubrir a taxa de reposición de especialistas que se xubilan, deben manterse e aumentar nos próximos anos, aínda coa incerteza do descenso de titores/as experimentados/as.
3. A situación laboral actual, con sobrecarga asistencial, conleva que un certo número de residentes do primeiro ano opten por unha praza doutra especialidade sen finalizar a residencia, por non cumprir coa mesma.
4. A falta de recoñecemento dos titores e titoras para a carreira profesional, e sen remuneración pola actividade docente, impide o desenvolvemento da mesma.
5. A ausencia de prazas perfiladas para titores e titoras non permite garantir a capacidade docente dos equipos, o que repercute na actividade de tutorización e docencia. Ante xubilacións ou traslados, é necesario asegurar a cobertura de prazas docentes por titores e titoras.
6. As Unidades Docentes, como garante da adquisición de competencias establecidas nos programas da especialidade, precisan estar dotadas dos adecuados recursos materiais e humanos, e dispoñer do tempo necesario para desenvolver as súas funcións, dar resposta ás tarefas docentes, de supervisión, avaliación, organización e xestión.
Por todo iso, observamos que a día de hoxe, o exercer como titores e titoras responde soamente o compromiso coa especialidade, a Atención Primaria e o Sistema Nacional de Saúde.
A Xunta Directiva das Sociedades de Medicina Familiar e Comunitaria, agrupadas na federación semFYC, consideramos necesario o recoñecemento a todas as persoas que están vinculadas coas Unidades Docentes, xa sexa como titores/as, técnicos/as ou xefes/as de estudo, polo seu compromiso coa continuidade e viabilidade do sistema.
RECOMENDACIÓNS DE ACTUACIÓN. Por unha formación de calidade
A adecuada atención sanitaria á poboación está estreitamente relacionada coa formación dos médicos e as médicas de familia. Neste sentido, a semFYC e o conxunto de 17 Sociedades Federadas de Medicina Familiar e Comunitaria que a integran formulamos unha serie de recomendacións para mellorar a docencia en Atención Primaria e fomentar un labor ilusionante tanto para os titores e titoras como para o conxunto de residentes.
● Resulta necesario fortalecer a situación e o prestixio da tItorización en Atención Primaria: mellorar as condicións de traballo, facilitar a xestión asistencial que permita dispoñer de tempo para a titorización co fin de impulsar unha formación de calidade.
● É necesario que os centros docentes dispoñan de recursos materiais suficientes, de equipamento informático e dos espazos adecuados para a formación dos médicos e as médicas residentes.
● As Unidades Docentes multiprofesionales de atención familiar e comunitaria en España precisan de sistemas de supervisión que garantan as adecuadas condicións e criterios docentes que aseguren a actividade formativa.
● As Sociedades de Medicina Familiar e Comunitaria, agrupadas na federación semFYC, instamos a recoñecer o labor de todos os titores e titoras así como as súas necesidades formativas como docentes. Insta a considerar o traballo docente a nivel curricular, e desenvolver mecanismos de incentivación á titorización, que inclúan recoñecemento na carreira profesional, prioridade no acceso a prazas docentes, así como remuneración.
● As Sociedades de Medicina Familiar e Comunitaria, agrupadas na federación semFYC, instamos a recoñecer as necesidades dos xefes e xefas de estudo, en canto a tempo, recursos humanos e económicos, así como recoñecemento ao papel clave como garantes do funcionamento das UUDD.
Unha figura clave para o sistema sanitario
Para o conxunto de asinantes os titores e as titoras, e os xefes e xefas de estudo son un dos piares fundamentais da especialidade en Medicina Familiar e Comunitaria. Por este motivo, a sociedade quere recoñecer publicamente a valiosa e imprescindible labor que levan a cabo día a día: sen ningunha dúbida, teñen un papel fundamental na formación que garanta unha atención de calidade á cidadanía.
A Sociedade Española de Medicina Familiar e Comunitaria e as 17 Sociedades Federadas de Medicina Familiar e Comunitaria que a integran, continuaremos alentándolles para que sigan perseverando na súa actividade docente, e ofrecéndolles o apoio institucional e as ferramentas necesarias para adaptarse aos desafíos que se presentan na actualidade en Atención Primaria.
